Thị trường sâm, rượu sâm: Lập lờ đánh lận con đen

Như báo SK&ĐS đã đưa tin, mới đây đoàn kiểm tra liên ngành ATVSTP Hà Nội đã phát hiện sai phạm tại gian hàng Star Korea (thuộc Công ty TNHH TM Minh Sao) đang kinh doanh ở Siêu thị Big C bày bán mặt hàng sâm (rượu, sâm củ,...) không đúng quy định. Cụ thể, gian hàng này đã bày bán nhiều mặt hàng khi chưa có công bố tiêu chuẩn chất lượng (theo quy định chỉ được phép kinh doanh các sản phẩm thực phẩm đã được công bố tiêu chuẩn sản phẩm với cơ quan có thẩm quyền). Qua tìm hiểu một số cửa hàng kinh doanh rượu sâm trên địa bàn Hà Nội và các trang web, diễn đàn rao bán rượu sâm, củ sâm, chúng tôi rất bất ngờ trước sự sôi động của mặt hàng này, nhưng chất lượng của các loại rượu, sâm củ,... cũng đang thả nổi.

Đủ kiểu quảng cáo

Không mất thời gian quá lâu để có thể tìm được những thông tin về loại mặt hàng rượu sâm và sâm Hàn Quốc trên mạng internet. Những lời rao chắc nịch như: "Anh chị tôi sống ở Hàn Quốc đã nhiều năm và làm việc ở doanh nghiệp chuyên sản xuất, chế biến các sản phẩm từ nhân sâm và nấm linh chi nên biết khá rõ công dụng và sự bổ dưỡng của chúng đối với sức khỏe mỗi người. Để đáp ứng sự quan tâm đến sức khỏe của mọi người,chúng tôi chuyên cung cấp hàng do anh chị tôi gửi về bằng đường hàng không, giá cả rất phải chăng mà chất lượng đặc biệt tốt. Đã có nhiều người dùng sản phẩm và rất hài lòng"; "Tớ giới thiệu với mọi người một mặt hàng mới “rượu sâm tươi Hàn Quốc”. Nhà tớ có nguồn hàng sâm xách tay từ Hàn Quốc về. Sâm tươi đảm bảo 100% xuất xứ Hàn Quốc - loại sâm 6 tuổi, rễ phụ to (hàng tốt). Rượu nếp trắng mình đặt từ nguồn rượu Kim Sơn - Ninh Bình nổi tiếng (nồng độ cao, trong suốt, uống vào rất dịu và không bị đau đầu). Sau khi ngâm khoảng 100 ngày là rượu sẽ thơm và lên màu vàng óng. Khi uống vào cảm nhận thấy vị ngọt mát của sâm tươi. Hiện mình đang có những loại như: Loại 3 lít, giá 1.800.000 đồng/bình (gồm 1 củ sâm (loại 4 củ/1kg) hoặc 2 củ sâm (loại 6 củ/1kg). Loại 5 lít, giá 2.700.000 đồng/bình (gồm 3 củ sâm (loại 6 củ/1kg). Mình đảm bảo giá rượu sâm tươi của nhà mình là rẻ nhất".

Đoàn kiểm tra liên ngành kiểm tra rượu sâm bán tại siêu thị. Ảnh: P.V

Dấu hỏi chất lượng

Qua khảo sát tại các trang web có lời rao như đã nêu ở trên, câu hỏi chất lượng là điều người tiêu dùng nên đặt lên hàng đầu khi có nhu cầu mua những sản phẩm này. Hầu hết những lời quảng cáo trên chỉ đơn thuần là do người bán hàng tự "vẽ" và "tô hồng" chứ không hề nhắc đến đã có sự kiểm tra về chất lượng của các cơ quan chức năng. Trong vai người có nhu cầu mua nhân sâm, tôi gọi tới một trong những số điện thoại được quảng cáo ở trên được người bán hướng dẫn khá tỉ mỉ. Theo người bán hàng thì sâm ở đây được xách tay từ Hàn Quốc, chính gốc nguyên chất 100% nên khách hàng yên tâm về chất lượng. Người bán còn không quên bồi thêm, có người nhà làm ngành hàng không nên mỗi lần chỉ xách tay về một ít, không mua nhanh lại hết hàng đấy.

Khảo sát một vài cửa hàng bán rượu sâm, sâm tại thị trường Hà Nội, quan sát một số bình rượu sâm được bày bán, có thể thấy ở các bình rượu, bình thì có giấy in số công bố tiêu chuẩn sản phẩm được cơ quan chức năng cấp, bình thì không, hoặc ngườ bán hàng nói hàng để lâu nên đã bị bong mất. Hỏi kỹ, người bán hàng ngoài việc khẳng định sâm của cửa hàng được nhập khẩu còn dặn thêm chúng tôi không nên mua ở các chợ hoặc trên mạng vì "không đảm bảo chất lượng"!?

Các chuyên gia nói gì?

ThS. Hoàng Khánh Toàn, Chủ nhiệm khoa Đông y, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 cho biết, theo các chuyên gia về y học cổ truyền, sâm bổ nhưng vẫn là vị thuốc nên không phải muốn dùng thế nào cũng được. Hơn nữa, không phải ai cũng dùng được sâm. Hiện nay, có một số người dùng nhân sâm và chế phẩm của nó với liều quá cao, hoặc quá dài ngày, dẫn đến ngộ độc "nhân sâm": tăng huyết áp, chảy máu mũi, thần kinh hưng phấn quá độ (gây ra phiền toái, không yên, mất ngủ, dễ bị kích thích, đau đầu, chóng mặt...), nổi mề đay, mẩn ngứa, thậm chí co giật... Nhìn chung có rất nhiều vị thuốc mang tên sâm nhưng lại thuộc nhiều họ thực vật khác nhau, chỉ có loại thuộc giống thân thảo panax mới có dược tính được coi là tốt như nhân sâm. Ngay cả cùng một loại nhân sâm nhưng tính chất cũng thay đổi tùy theo vùng địa lý, điều kiện trồng trọt và thời gian thu hoạch. Sâm trồng tại xứ Cao Ly (Triều Tiên) được đánh giá là tốt nhất. Vì thế, nhiều sản phẩm có sâm được phép lưu hành trên thị trường đều ghi rõ loại sâm và hàm lượng trong thành phần công thức. Còn các loại sâm trôi nổi trên thị trường, ngoài cảm quan "có mùi sâm" thì thật là khó để biết đó là loại sâm nào, bao nhiêu tuổi và hàm lượng tinh chất còn lại...