Thị trường nhân sâm: Không thể kiểm soát
Thông tin một số dược liệu như hồng kỳ, nhân sâm thực chất chỉ là… rác khi đa phần đã bị tách chiết hết hoạt chất trước khi nhập vào VN đang thực sự gây sốc cho nhiều người. Tuy nhiên với tâm lý chuộng sâm và coi nhân sâm như một dược liệu quý, nhiều người vẫn sẵn sàng bỏ ra cả đống tiền để mua… rác về. Trong khi đó, về mặt quản lý, cho đến nay các cơ quan chức năng vẫn trong tình trạng bó tay!
Chất lượng đã kém nay còn kém hơn!
Dược sĩ Trần Văn Trễ – Trưởng Khoa Dược, Viện Y dược học dân tộc TPHCM khẳng định: Sâm bán trên thị trường Việt Nam hiện nay chủ yếu là nhân sâm trồng theo phương pháp công nghiệp nên tuổi thọ của các loại sâm đang bị rút ngắn. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng vì sâm trồng càng lâu năm mới tích lũy được hết các hoạt tính vốn có.
Dù vậy, cho đến nay, trong các cửa hàng, tất cả các mặt hàng sâm đều được giới thiệu với tuổi thọ từ vài năm đến vài chục năm và đều là nhân sâm mọc tự nhiên. Ngoài yếu tố tuổi thọ, theo các chuyên gia về dược liệu, nơi trồng (xuất xứ) của sâm cũng ảnh hưởng rất nhiều đến chất lượng của sâm. Theo khảo sát của các chuyên viên Viện Y dược học dân tộc TPHCM, sâm trên thị trường hiện nay chủ yếu là trồng ở Cát Lâm (Trung Quốc) nhưng một số cửa hàng đã đổi xuất xứ.
Không chỉ dừng ở đó, chất lượng nhân sâm vẫn giảm sút nghiêm trọng với kỹ thuật cuối cùng là tách chiết hết hoạt chất! PGS-TS Trần Hùng – Trưởng bộ môn Dược liệu Trường ĐH Y dược TPHCM cho biết: Kỹ thuật tách chiết hoạt chất từ các loại dược liệu là rất đơn giản. Theo đó, chỉ cần ngâm dược liệu đó vào cồn hoặc dung dịch cồn nước (giống như cách người ta thường ngâm rượu thuốc) chỉ một thời gian, những hoạt chất chính trong dược liệu này sẽ thôi ra dung dịch ngâm.
Theo kết quả khảo sát của Viện Kiểm nghiệm thuốc Trung ương, giá nhân sâm – loại bị tách chiết gần hết hoạt chất – bán sang Việt Nam từ đầu nguồn chỉ có giá khoảng 2.500 đồng/củ, khoảng 200.000 đồng/kg. Trong khi đó, theo khảo sát của phóng viên trong ngày 5-9, giá nhân sâm các loại bán trên thị trường TPHCM có giá không dưới 40.000 đồng/100g (mức thấp nhất) và mức cao nhất có khi lên đến 40.000-50.000 USD/củ loại 450g được quảng bá là nhân sâm đã gần 100 tuổi.
Với những loại sâm có độ tuổi từ 10 năm trở lên thì thường người bán không tính theo giá trị VNĐ nữa mà thường quy đổi thẳng bằng USD với giá từ 300 USD đến vài chục ngàn USD. Theo dược sĩ Trần Văn Trễ: Sâm qua nhiều khâu phân phối có thể đội giá nhưng không đến mức chênh giá quá xa. Việc chênh lệch giá ở mức đó chẳng qua là do nhiều người bán đã lấy sâm phế phẩm (sâm đã bị rút bớt hoặc tách chiết hết hoạt chất) thay cho sâm chính phẩm, bán với giá thấp như thế để câu khách.
Quản lý: bó tay!
Theo PGS-TS Trần Hùng: Quản lý đông dược nói chung và các mặt hàng nhân sâm hiện nay là một việc rất khó khăn. Nếu so với tân dược, mỗi mặt hàng chỉ có 1-2 hoạt chất rất dễ kiểm tra, phân tích, kiểm nghiệm thì ngược lại, mỗi loại dược liệu lại có rất nhiều hoạt chất mà không phải đơn vị kiểm nghiệm nào cũng có thể làm được nếu không có trang thiết bị và phương pháp kiểm nghiệm tốt, chuẩn.
Hơn nữa, trong khi tân dược được phân phối theo hệ thống và thường được người dân sử dụng với sự hướng dẫn của bác sĩ thì đông dược vẫn được dùng theo phương thức dân gian rất khó quản… Theo báo cáo của Bộ Y tế thì hiện nay 90% đông dược lưu hành trên thị trường là đông dược nhập lậu qua các đường tiểu ngạch, chất lượng rất khó kiểm soát. Thị trường nhân sâm vì thế cũng rất phức tạp.
Ngoài một số ít nhân sâm Hàn Quốc, Mỹ được các hãng nhập khẩu chính thức bảo đảm về chất lượng hàng hóa, đa phần các loại nhân sâm còn lại đều được lưu thông trôi nổi trên thị trường, người tiêu dùng chỉ biết mua theo kinh ngiệm hoặc “nhắm mắt hên - xui” theo giới thiệu của người bán. Cũng theo GS Hùng, cái quan trọng nhất hiện nay là ngoài việc củng cố hệ thống quản lý chất lượng dược liệu thì ý thức người tiêu dùng trong việc dùng nhân sâm cũng là vấn đề đáng quan tâm.
Viết bình luận
Bình luận
Bài viết đang bật chế độ kiểm duyệt bình luận.
pham thi Chau
14/09/2017 Đọc thông tin này rất tốt để mọi người thận trọng khi mua nhân sâm, Rất cảm ơn .